Auteur: Marc Wiegman
Deelprotocollen

Obductie / sectie / inwendige lijkschouw

Op een overledene kan inwendig onderzoek plaatsvinden naar de aard van het overlijden.
Zo kunnen ziekte en gevolgen van eventuele behandeling worden onderzocht, maar kan het onderzoek ook gericht zijn op het achterhalen van de doodsoorzaak.

Andere termen voor obductie zijn: sectie, inwendige (lijk)schouw en autopsie.

Na zowel een gewone obductie als een schedelobductie is doorgaans niet aan de overledene te zien dat deze ingreep heeft plaatsgevonden (uitzondering hierop kan de gerechtelijke obductie zijn). Na de ingreep kan de overledene worden gekleed.

Belangrijk

Als sprake is van gerechtelijke obductie (sectie) heeft geen overledenenzorg plaats totdat de overledene is vrijgegeven door de officier van justitie;
Als sprake is van obductie (sectie) in opdracht van het Miniserie van Volksgezondheid heeft geen overledenenzorg plaats totdat de overledene is vrijgegeven door het Miniserie van Volksgezondheid;
Als obductie op de overledene plaatsvindt in opdracht van de nabestaanden of in het kader van wetenschappelijk onderzoek kan voor de obductie de overledenenzorg gewoon plaatsvinden. Alleen het kleden van de overledene dient men achterwege te laten.

Obductie als overlijden niet plaatsheeft in een ziekenhuis

In geval van overlijden buiten een zorginstelling hebben nabestaanden de mogelijkheid om verzoek tot obductie in te dienen bij de huisarts. Veelal is hier een budget voor.
De overledene dient volgens afspraak met de afdeling pathologie van het ziekenhuis op de afgesproken tijd in het mortuarium aanwezig te zijn.
Voor en na de obductie hebben nabestaanden de beschikking over de overledene. In deze periode kan opbaring plaatsvinden in thuissituatie of uitvaartcentrum.

Overlijden op vrijdag, obductie op maandag

In geval sprake is van overlijden in een ziekenhuis en een lange tijd zit tussen het moment van overlijden en aanvang obductie hebben nabestaanden de mogelijkheid om de overledene over te laten brengen voor opbaring in thuissituatie of uitvaartcentrum. De overledene dient volgens afspraak met de afdeling pathologie van het ziekenhuis op de afgesproken tijd weer in het mortuarium aanwezig te zijn.

Wetenswaardigheden obductie

Er zijn 4 redenen waarom obductie plaatsheeft

Op verzoek van de nabestaanden
- De nabestaanden willen weten waaraan hun dierbare is overleden.
- De nabestaanden willen de erfelijkheid van een aandoening weten (kunnen de kinderen deze aandoening ook ontwikkelen?).

Op verzoek van de behandelend arts (wetenschappelijk)
- De arts wil weten of de juiste diagnose is gesteld en of de goede behandeling was ingezet.

Voor deze twee redenen dienen nabestaanden altijd toestemming te geven.

Vandaag de dag vinden in verhouding tot een aantal jaar geleden veel minder reguliere obducties (zoals beschreven onder 1 en 2) plaats. Dit komt doordat vandaag de dag betere onderzoeksmethoden voorhanden zijn zoals de CT scan en de MRI scan.

Vroeger was er nog een rede, namelijk dat een zorginstelling jaarlijks aan een aantal obducties moest voldoen om opleidingsbevoegdheid te behouden. Dit betrof dan obductie voor wetenschappelijke doeleinden. Vandaag de dag is deze rede niet meer van toepassing!

Obductie bij inbeslagname (waarheidsvinding)
- In geval van een (vermoedelijk) niet-natuurlijk overlijden
  Er is dan sprake van inbeslagname van de overledene door justitie.
  Alleen politie / recherche / technische recherche, gemeentelijke lijkschouwer en gerechtelijke patholoog anatoom hebben toegang tot de overledene, tot de officier van justitie de overledene vrijgeeft. Vanaf dat moment kunnen nabestaanden beschikken over de overledene.

Obductie ten behoeve van de volksgezondheid
- In geval een aandoening (doodsoorzaak) een mogelijk gevaar vormt voor de volksgezondheid.
  In dit geval is er sprake van inbeslagname door het Miniserie van Volksgezondheid.
  Alleen bevoegde medewerkers van het Miniserie van Volksgezondheid en professionals die zijn aangewezen door het Miniserie van Volksgezondheid hebben toegang tot de overledene tot het ministerie de overledene vrijgeeft. Vanaf dat moment kunnen nabestaanden beschikken over de overledene.

Bij deze twee laatste redenen is sprake van inbeslagname van de overledene. De obductie heeft altijd doorgang. Er is voor dit onderzoek geen toestemming van de nabestaanden nodig!

Naar handelwijze en productinformatie