Auteur: Marc Wiegman
Deelprotocollen

Cultuur en religie bij verzorging overledene

Verdriet, emoties, verliesverwerking en afscheidrituelen worden over de gehele wereld anders ervaren en geuit. Dit aspect van rouw is cultuur- en religiegebonden.

In Nederland heeft men ook te maken met cultuur- en religiegebonden rouwprocessen. Zo komt het voor dat autochtone Nederlanders doorgaans een introvert rouwproces doormaken en verschillende groepen allochtone Nederlanders juist een extrovert rouwproces doormaken.
In contact met nabestaanden en tijdens de overledenenzorg dient u met cultuur- en religiegebonden rouwprocessen en handelwijze rekening te houden.

Van belang is, dat nabestaanden de gelegenheid krijgen om cultuur- en religiegebonden aspecten in de overledenenzorg te integreren. Nabestaanden geven deze aspecten vaak zelf al aan, maar uiteraard kunt u nabestaanden ook de ruimte geven door te vragen naar hun wensen.

Mocht u als professional culturele- of religiegebonden aspecten niet begrijpen of verstaan, dan kunt u de nabestaanden om uitleg vragen. Nabestaanden waarderen dit vaak en zijn veelal bereid tot het geven van een uitgebreide uitleg.
Bijkomende voordelen zijn dat misschien aanwezige onbegrip wordt weggenomen en u inzicht krijgt in de handelwijze en uitingen van andersdenkenden.
De ervaring leert dat de gegeven uitleg vaak een logische verklaringen is en als zeer positief door andersdenkenden wordt ervaren.

Locatie voor overledenenzorg met nabestaanden is cultuurgebonden

In Nederland is het niet gebruikelijk dat overledenenzorg samen met, of in aanwezigheid van de nabestaanden wordt gegeven in een kille overledenenzorg- of sectieruimte.
Gebruikelijk is dat de overledenenzorg aan bed wordt gegeven in de thuissituatie of in een zorginstelling.
Uiteraard zijn uitzonderingen mogelijk. U dient hier rekening mee te houden.

    Uitzondering

    De locatie voor rituele wassing kan een uitzondering zijn.
    In culturen waar sprake is van een rituele wassing van de overledene is de rituele wassing voor nabestaanden een hoge prioriteit. Nabestaanden geven de prioriteit aan de overledenenzorg, waarbij omgevingsomstandigheden veelal van geen groot belang zijn. Een rituele wassing kan in overleg met de nabestaanden of de uitvaartondernemer worden verricht aan bed in de thuissituatie of in een zorginstelling, maar kan ook worden verricht in een overledenenzorg- of sectieruimte.

Locatie voor rouwbezoek is cultuurgebonden

Waar het in verschillende culturen gebruikelijk is om de overledene aan nabestaanden te tonen in een kille overledenenzorg- of sectieruimte, of geplaatst tussen andere overledenen, is dit in Nederland geen gebruikelijke gang van zaken.

In Nederland is het gebruikelijk dat de overledene voor rouwbezoek ligt opgebaard in een (minimaal) ingerichte rouwkamer.
Anders dan in sommige andere culturen is het van belang te weten dat omgevingsfactoren van opbaring een grote rol spelen in het rouwproces van de nabestaanden en dat dit zwaar meeweegt in de algehele beoordeling van de dienstverlening.
Naast een kwalitatief goede overledenenzorg is inrichting van de rouwkamer daarom van belang!

Overledenenzorg en religie

Er zijn in Nederland veel religies in waarbij rituelen tijdens de overledenenzorg en uitvaartzorg een (grote) rol spelen.
De invulling van rituelen is bij geloofsgemeenschappen echter niet eenduidig waardoor het onmogelijk is om standaard protocollen te vervaardigen. Het is dan ook belangrijk om aan nabestaanden te vragen en dat nabestaanden aangeven welke rituelen tijdens overledenenzorg van belang zijn en dat ruimte wordt gegeven om de wensen van de nabestaanden te implementeren in de zorg voor de overledene.

Joodse en Islamitische overledene

Bij een Joodse en een Islamitische overledene heeft geen laatste zorg plaats door verpleging en uitvaartdienstverlening. Vanuit de geloofsgemeenschap wordt voorzien in een rituele wassing.

Meer informatie over het Jodendom en overlijden kunt u vinden op de website van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap.
Meer informatie over de islam en overlijden kunt u vinden op de website vraagislam.nl

Naar handelwijze en productinformatie


Protocol overledenenzorg / afleggen / laatste zorg overledene

  1. Inleiding
  1. Veiligheid medewerker(s) bij overledenenzorg
  1. Het doel van de laatste zorg
  1. Mogelijkheden en beperkingen bij overledenenzorg
  1. De uitvaartondernemer
  1. Cultuur en religie bij verzorging overledene
  1. Wanneer mag worden begonnen met de laatste zorg?
  1. Handelingen tussen moment van overlijden en laatste zorg
  1. De nabestaanden (de opdrachtgever) - overledenenzorg / uitvaartzorg
  1. Nabestaanden helpen mee met de laatste zorg
  1. Hygiëne tijdens overledenenzorg
  1. Koelen ter conservering overledene
  1. Wat is nodig bij de laatste zorg?
  1. Advies omtrent laatste zorg overledene
  1. Ontkleden overledene
  1. Wassen overledene
  1. Aandoen van incontinentiemateriaal bij een overledene
  1. Scheren overledene
  1. Neusverzorging overledene
  1. Mondzorg bij een overledene
  1. Overledene en gebitsprothese
  1. Haarverzorging overledene
  1. Nagelverzorging overledene
  1. Wondverzorging en restauratie overledene
  1. Het aankleden van een overledene
  1. Overledene en panty’s, nylon kousen en schoenen
  1. Verzorging lippen overledene
  1. Make-up overledene
  1. Sieraden overledene
  1. Overledene en camoufleren van huidverkleuringen, huidoneffenheden en huiddefecten
  1. Laatste handelingen en opbaren overledene
  1. Sluiten mond overledene
  1. Overledene en lekken uit de mond
  1. Sluiten ogen overledene
  1. Geurvorming overledene
  1. Identificatie overledene
  1. Thanatopraxie / balsemen (embalming)
  1. Overledene en drains, katheters, infuus, ap stoma, up stoma, tracheastoma en maagsonde
  1. Overledene en medische toepassing met batterij (oa. pacemaker)
  1. Obductie / sectie / inwendige lijkschouw
  1. Overledenenzorg bij donatie
  1. Ter beschikking stelling van de wetenschap
  1. De Hersenbank
  1. Overdracht van kleding van de overledene aan de nabestaanden
  1. Belangrijke wetenswaardigheden voor nabestaanden
  1. Overdracht tussen de verschillende disciplines

© Copyright 2005 - Wiegman Communications www.uitvaart-adresgids.nl / www.overledenenzorgpro.nl