Auteur: Marc Wiegman
Deelprotocollen

Inleiding protocol overledenenzorg

Veel mensen denken dat overledenenzorg geheel in handen is van de uitvaartondernemer. Dit beeld is niet juist! Het onderdeel “de laatste zorg (het afleggen) van de overledene” wordt voor een (groot) deel gedaan door medewerkers in de zorgsector, overledenenverzorgers en mortuariumbeheerders. De uitvaartondernemer komt in geval van een overlijden in een zorginstelling vaak ten tonele op het moment dat de overledene de laatste zorg is gegeven. Wel komt het regelmatig voor (vooral in ziekenhuizen) dat de uitvaartondernemer de overledene de kleding aantrekt, maar dit betreft slechts een onderdeel van de laatste zorg.

In geval van een thuisoverlijden zal bijna altijd de uitvaartondernemer voorzien in het onderdeel “de laatste zorg (het afleggen) van de overledene”.

In de vele zorginstellingen die ons land rijk is zijn protocollen te vinden die betrekking hebben op overledenenzorg, met name de laatste zorg van de overledene. Veel van deze protocollen zijn sterk verouderd. Zelfs in de meest recente studieboeken van de opleidingen voor verpleegkundige en verzorgende staan verouderde protocollen die vaak onduidelijk zijn en veel onjuistheden bevatten.

In dit protocol wordt duidelijk op een rij gezet waar hedendaagse overledenenzorg uit bestaat tot aan het moment dat de overledene wordt gekist, wat een taak is van de uitvaartondernemer.

De informatie op deze website betreft een professionele handleiding voor eenieder die met overledenenzorg te maken heeft tijdens de werkzaamheden en waarbij de professionaliteit van medewerkers zich kenmerkt door over een uitgebreide kennis te beschikken van de facetten van professionele overledenenzorg zoals; conserveringstechnieken en het ontbindingsproces, de facetten van Arbo (veilig werken), de mogelijkheden van overledenenzorg (waaronder de laatste zorg / het afleggen van de overledene), het werken met traumaslachtoffers, wet- en regelgeving en de omgang met en inbreng van de opdrachtgever (veelal de nabestaanden).

Deze handleiding betreft een professionele handleiding voor alle disciplines die tijdens de werkzaamheden met overledenenzorg te maken (kunnen) hebben zoals verpleegkundigen en verzorgenden, artsen, medewerkers politiediensten, medewerkers brandweer, militairen en medewerkers ProRail.

De in het Nederlands gebruikte termen voor overledenenzorg zijn:

  • Overledenenzorg;
  • Afleggen van de overledene;
  • De laatste zorg;
  • Postmortale zorg.

Indien van toepassing kunt u onder aan een deelprotocol een link vinden naar “Handelwijzen en productinformatie”.
In het onderdeel “Handelwijzen en productinformatie” staat beschreven welke producten u kunt gebruiken voor de handelingen die bij het onderwerp horen met daarbij uitleg over het product en het gebruik.

Onderstaand kunt u een index vinden van de deelprotocollen van het Protocol overledenenzorg / afleggen / laatste zorg overledene


Protocol overledenenzorg / afleggen / laatste zorg overledene

  1. Inleiding
  1. Veiligheid medewerker(s) bij overledenenzorg
  1. Het doel van de laatste zorg
  1. Mogelijkheden en beperkingen bij overledenenzorg
  1. De uitvaartondernemer
  1. Cultuur en religie bij verzorging overledene
  1. Wanneer mag worden begonnen met de laatste zorg?
  1. Handelingen tussen moment van overlijden en laatste zorg
  1. De nabestaanden (de opdrachtgever) - overledenenzorg / uitvaartzorg
  1. Nabestaanden helpen mee met de laatste zorg
  1. Hygiëne tijdens overledenenzorg
  1. Koelen ter conservering overledene
  1. Wat is nodig bij de laatste zorg?
  1. Advies omtrent laatste zorg overledene
  1. Ontkleden overledene
  1. Wassen overledene
  1. Aandoen van incontinentiemateriaal bij een overledene
  1. Scheren overledene
  1. Neusverzorging overledene
  1. Mondzorg bij een overledene
  1. Overledene en gebitsprothese
  1. Haarverzorging overledene
  1. Nagelverzorging overledene
  1. Wondverzorging en restauratie overledene
  1. Het aankleden van een overledene
  1. Overledene en panty’s, nylon kousen en schoenen
  1. Verzorging lippen overledene
  1. Make-up overledene
  1. Sieraden overledene
  1. Overledene en camoufleren van huidverkleuringen, huidoneffenheden en huiddefecten
  1. Laatste handelingen en opbaren overledene
  1. Sluiten mond overledene
  1. Overledene en lekken uit de mond
  1. Sluiten ogen overledene
  1. Geurvorming overledene
  1. Identificatie overledene
  1. Thanatopraxie / balsemen (embalming)
  1. Overledene en drains, katheters, infuus, ap stoma, up stoma, tracheastoma en maagsonde
  1. Overledene en medische toepassing met batterij (oa. pacemaker)
  1. Obductie / sectie / inwendige lijkschouw
  1. Overledenenzorg bij donatie
  1. Ter beschikking stelling van de wetenschap
  1. De Hersenbank
  1. Overdracht van kleding van de overledene aan de nabestaanden
  1. Belangrijke wetenswaardigheden voor nabestaanden
  1. Overdracht tussen de verschillende disciplines

© Copyright 2005 - Wiegman Communications www.uitvaart-adresgids.nl / www.overledenenzorgpro.nl