• Handreiniging

Was de handen met water en zeep:

• bij zichtbaar vuil;
• bij plakkerig aanvoelen;

Motivatie: Met water en zeep worden de handen gereinigd.

• Handdesinfectie

• Pas bij niet-zichtbaar verontreinigde handen bij voorkeur handdesinfectie toe.

• Handdesinfectie heeft voorkeur boven handreiniging omdat het meer huidvriendelijk is en handalcohol een grotere kiemreductie geeft.
• Desinfectie met handalcohol heeft ook als voordeel dat het op de plek van verzorging gebruikt kan worden en men niet afhankelijk is van de aanwezigheid van een wastafel.
• Een handalcohol heeft geen reinigende werking en is daarom alleen werkzaam op niet-zichtbaar verontreinigde handen.

Pas na het wassen van de handen met water en zeep géén handdesinfectie toe
Een dubbele handhygiëne is namelijk een grote belasting voor de handen.

Materialen

Handalcohol

• Een handalcohol dient te voldoen aan de Europese normering EN 1500.
• Handalcohol wordt bij voorkeur door middel van een dispenser verstrekt.

Handalcohol is de verzamelnaam voor de alcoholpreparaten die gebruikt worden voor handdesinfectie en kan zowel op basis van ethanol, n-propanol of isopropanol zijn samengesteld.
Vanwege de ontvlambaarheid van alcoholen en dus ook handalcohol preparaten zijn er regels voor productie en opslag die in het gebruik niet van toepassing zijn.

Om in gedachten te houden: Een product dat niet op alcohol basis is of combinatie producten met een afwijkende concentratie, maar voldoet aan de EN 1500 en ook ARBO-technisch is toegelaten, is een mogelijk alternatief.

Ter informatie
Handenalcohol betreft een desinfectans, wat betekent dat sprake is van een ontsmettende / desinfecterende werking. Een dergelijk desinfectans wordt plaatselijk (uitwendig) gebruikt op het lichaam om schadelijke micro-organismen te inactiveren / te doden.

Toevoegingen

• Er worden geen preparaten gebruikt waaraan chloorhexidine of een ander desinfectans is toegevoegd.
  Voor de gewone handhygiëne hebben deze toevoegingen geen extra waarde.

Veiligheid

Absorptie van alcohol door de huid, tijdens de toepassing, is beschreven. Deze is echter zo gering, dat dit geen risico vormt. Dit blijkt onder andere uit het rapport Ethanol (ethyl alcohol) van de Gezondheidsraad

Handenalcohol en religie
Alcohol absorptie door de huid wordt niet als een probleem gezien binnen die religies waar de consumptie van alcohol verboden is.

Zeep

• Als standaard wordt gekozen voor vloeibare desinfecterende zeep uit een dispenser.

  Uitzondering kan worden gemaakt voor medewerkers met aangetoonde of bewezen overgevoeligheid voor de in vloeibare zeep vrijwel altijd aanwezige conserveringsmiddelen, dit in overleg met de bedrijfsarts. In dat geval kan gebruik worden gemaakt van zakjes zeeppoeder of vloeibare zeep van een andere samenstelling.

• De zeep wordt door middel van een dispenser verstrekt.
• Het gebruik van desinfecterende zeep voor handdesinfectie heeft geen toegevoegde waarde.

  Motivatie: Desinfecterende zeep is minder effectief dan handalcohol.

Ter informatie
Desinfecterende zeep betreft een desinfectans, wat betekent dat sprake is van een ontsmettende / desinfecterende werking. Een dergelijk desinfectans wordt plaatselijk (uitwendig) gebruikt op het lichaam om schadelijke micro-organismen te inactiveren / te doden.

Papieren handdoekjes

Na het wassen van de handen is het afdrogen van de handen een logisch gevolg.

Het afdrogen van de handen maakt onderdeel uit van het verwijderen van vuil op de handen.
Na het wassen van de handen met een desinfecterende zeep volgens het handenwasprotocol bestaat de mogelijkheid dat zich nog (microscopisch) kleine vuilresten op de handen bevinden. Door de handen goed af te drogen met een papieren handdoek worden ook deze vuilresten verwijderd.

• Papieren handdoekjes zijn een disposebel product en geschikt voor eenmalig gebruik.
• Na gebruik dienen de handdoekjes via het afval te worden afgevoerd.

Belangrijk
Met regelmaat zijn in overledenenzorgruimten katoenen handdoeken te vinden om de handen mee af te drogen.
Reeds gebruikte katoenen handdoeken vormen een grote bron van onwenselijke (schadelijke) micro-organismen en dienen om deze rede niet voor handhygiëne na overledenenzorg te worden gebruikt!
Het is niet de bedoeling dat na het ontdoen van micro-organismen door het volgen van het handenwasprotocol weer micro-organismen op uw handen terechtkomen doordat u gebruik maakt van een besmette katoenen handdoek!

Als geen papieren handdoekjes beschikbaar zijn kan eventueel gebruik worden gemaakt van een schone katoenen handdoek om de handen te drogen.

Huidcrème / Handcrème

Door veelvuldig toepassen van handhygiëne, vooral wassen, kan de huid uitdrogen en geïrriteerd raken. Dit kan worden tegengegaan door het gebruik van een vochtinbrengende huidcrème.

• Handcrèmes worden geleverd in kleine tubes voor persoonlijk gebruik of in dispensers met wegwerpbare containers, die niet worden nagevuld.
• Het tuitje van de dispenser of de mond van de tube mag bij het nemen van handcrème niet worden aangeraakt.

  Motivatie: Bij aanraking van het tuitje van de dispenser of de mond van de tube kan de handcrème besmet raken.

• Potten handcrème mogen niet worden gebruikt.

  Motivatie: Handcrème in potten kan gemakkelijk besmet raken.

Dispensers

Aan dispensers worden de volgende eisen gesteld:
• Alle vaste dispensers moeten zijn voorzien van elleboogbediening;
• Ze moeten zo zijn geconstrueerd dat de inhoud niet kan worden besmet;
• Er mogen geen systemen gebruikt worden met een navulbaar reservoir.
  De voorkeur gaat uit naar systemen die gebruik maken van wegwerpbare flessen.

Uitvoering handreiniging - handdesinfectie

Er mogen geen ringen, polshorloges, armbanden worden gedragen, evenmin als kleding met lange mouwen. Tevens mogen geen kunstnagels worden gedragen.

Motivatie:

• Handsieraden, polshorloges en lange mouwen belemmeren een goede uitvoering van handreiniging of –desinfectie.
• Medewerkers die kunstnagels dragen hebben na handhygiëne vaker grotere aantallen pathogene micro-organismen op de handen dan medewerkers zonder kunstnagels.